Σάββατο 28 Φεβρουαρίου 2009

Tο έθιμο των Ζεϊμπεκιών - Άνω Σύρος

Να που έφτασε και η τελευταία Κυριακή της Απόκριας,τώρα πως πέρασαν οι άλλες
2 χαμπάρι δεν πήραμε.Θα μου πεις εδώ περνάνε τα χρόνια και δεν το καταλαβαίνουμε για τις απόκριες καίγεσαι!!Βλέπουμε πίσω και συνειδητοποιούμε τι χάσαμε αφήνουμε το μέλλον και κοιτάμε το παρελθόν.Τέλος των πάντων!!!
Όποιος έχει επισκεφτεί αυτές τις μέρες το νησί θα έχει σίγουρα ακούσει για το καρναβάλι της Ανω-Σύρου.Αυτό που το χαρακτηρίζει και το κάνει να διαφέρει απ΄των υπόλοιπων πόλεων είναι ότι γίνεται στα στενά σοκάκια στην Πιάτσα της Ανω Σύρου που σημαίνει είναι όλοι πεζοί εκτός από τα 4ποδα γαϊδουράκια ή άλογα που συμπληρώνουν το καρναβάλι. Ενα έθιμο που αναβιώνει μέχρι σήμερα είναι τα "Ζεμπέκια της Ανω-Σύρου"είναι μια ομάδα μαυροφορεμένων αντρών χορευτών.
Τα Ζεϊμπέκια είναι ένας πολεμικός χορός που χόρευαν αντρικά ζευγάρια και θέμα έχει την απαγωγή της Νύφης, γυναίκας του πρώτου Καπετάνιου. Είχαν πλάι κρεμασμένη οπλισμένη θήκη και στη διάρκεια του χορού άρπαζαν με σβελτάδα το κοντομάχαιρο κι έγραφαν στον αέρα θεαματικές κινήσεις ή σχεδίαζαν εντυπωσιακές φιγούρες , στην προσπάθεια να μαχαιρώσει ο ένας τον άλλον. Έκαναν βήματα μπρος, βήματα πίσω γι’άμυνα και στριφογύριζαν. Όσοι παρακολουθούσαν το χορό χειροκροτούσαν ενθουσιασμένοι. Η στολή των χορευτών ήταν κατ’άλλους φουστανέλα , και κάποιοι άλλοι μιλούν για βράκα χρωματιστή. Διηγούνται πως φορούσαν στο κεφάλι καλπάκι κόκκινο με πούλιες , είχαν στα πόδια γκέτες (κιουζουλούκια).
Από πληροφορίες που έχει συλλέξει ο κ. Σολάρης Νίκος, δάσκαλος χορού στο Λύκειο Ελληνίδων και ο οποίος με αγάπη τις μεταφέρει στους μαθητές του, ο παραπάνω χορός χορευόταν στις Απόκριες από ομάδα 20-40 ατόμων . Υπήρχε ο πρώτος Καπετάνιος, ο δεύτερος καπετάνιος και ο τρίτος καπετάνιος που τον αποκαλούσαν Μουσταφά. Ακόμη υπήρχε η αρχιχανούμισσα ( άνδρας ντυμένη Νύφη), ένας ή δύο αράπηδες ένας κυνηγός, φρουρός του καπετάνιου και τα ζεϊμπέκια. Πρώτος καπετάνιος οριζόταν ο καλύτερος χορευτής ο οποίος αναλάμβανε να μάθει τους χορούς σε όλους που αποτελούσαν την ομάδα. Πριν απ’ αυτή την εκδήλωση μασκαράδες σε μικρές ομάδες γύριζαν τον οικισμό της Απάνω Χώρας σκορπώντας το γέλιο. Από το πρωϊ της Κυριακής άρχιζαν τα Ζεϊμπέκια να ξεχύνονται στα στενά της Άνω Σύρου με τραγούδια και χορούς . Πριν το ξεκίνημα ο πρώτος Καπετάνιος έδινε μια διαταγή:
-«Διαταγή σας δίνω να προσέξετε καλά όταν πάμε στην Πιάτσα να χορέψετε καλά κι όταν αρχίσει ο χορός τ’άρματά σας να προσέχετε μη μας γίνει ρεμπελιό.»
Και συμπλήρωνε ο δεύτερος Καπετάνιος:
-«Διαταγή από τον Καπετάνιο, για προσέξετε καλά, μη σας πιάσουν το κιρβάνι και μας πάρουν τα φλουριά».
Κι όλοι οι Ζεϊμπέκηδες απαντούσαν: «Τα άρματα δεν τα δίνουμε το αίμα μας το χύνουμε».Τα Ζεϊμπέκια χόρευαν μέσα σε κύκλο που είχε χαράξει χάμω , με το σπαθί του , ο Αράπης. Χόρευαν Χασάπικο, Χασαποσέρβικο και Ζεϊμπέκικο.Σε κάποιο σημείο του χορού ο Αράπης βρίσκει την ευκαιρία να φιλήσει την Νύφη και να την απαγάγει .Αυτό γίνεται αντιληπτό από τον Καπετάνιο και στέλνει τον κυνηγό να τους πιάσει. Ο Καπετάνιος στη συνέχεια καταδικάζει τον Αράπη γι’ αυτό που έκανε σε θάνατο δια πυράς.
Αλλές ομάδες κατέβαιναν απ’ την κορφή του Λόφου στο κέντρο της πόλης (Ερμούπολης) και εκεί συνεχιζόταν το πανηγύρι μέσα σε μια χαρούμενη ατμόσφαιρα.
Τα Ζεϊμπέκια συνόδευαν όργανα από κιντέλι (μπουζούκι με 2 χορδές),τραμπούκα (τουμπερλέκι πήλινο με δέρμα σκύλου)και ντέφι. Στους χορούς που ακολουθούσαν στην Πιάτσα ή Ντανελάκι το κεντρικό σημείο της Απάνω Χώρας χόρευαν πολλά ζευγάρια χορευτές ή από ένα κάθε φορά. Κι ο χορός γινόταν μέσα σε μια έξαλλη ατμόσφαιρα.
Ένα αποκριάτικο τραγούδι πολύ παλιό που τραγουδιέται ακόμα και συνοδεύει όλα τα νησιώτικα γλέντια είναι:

Χορέψετε , χορέψετε
παπούτσια μη λυπάστε
και κείνα ξεκουράζονται
όταν εσείς κοιμάστε
Το τραγουδάκι που ακολουθεί είναι καυστικότατο και περιπαικτικό:
Η μάνα σου , μου μήνυσε
πως δε με θέλει νύφη
ας καν’ το γιό της σκορδαλιά
ν’αλείβει το ψωμί της .
Α δεν το λέω από καρδιά
να μην τη βγάλω τη βραδιά
Τα μάτια σου τα τσίμπλικα
βάλε τα στο καλάθι
και κρέμαστα εκεί ψηλά
να μην τα φάει ο γάτης


Δεν νοείται αποκριάτικο γλέντι χωρίς νησιώτικα ένα απ'τα αγαπημένα μου για όσους τ'αντέχουν


Καλά Κούλουμα σε όλους με κέφι και χαρά!!

30 σχόλια:

  1. Μου αρέσει πάρα πολύ να πηγαίνω σε μέρη που διατηρούν ακόμη τις παραδώσεις και τα έθιμα του τόπου τους.
    Έχει τόσα πολλά η Ελλάδα που δεν τα χορταίνεις πραγματικά.
    Και είναι τόσα που δεν τα γνωρίζουμε και είναι κρίμα να "κυνηγάμε" ξένους τρόπους ενώ η χώρα μας μας προσφέρει τόσα!

    Υπέροχο το έθιμο των ζειμπέκιδων
    Να περάσεις υπέροχα την τελευταία Κυριακή της αποκριάς και την Δευτέρα να πετάξεις τον χαρταετό πιο ψηλά από όλους :)))

    Καλό βράδυ ζουζού μου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Mυρισε καλοκαιρι!!!
    Καλό μηνα....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. poli oraio to e8imo!!!!einai kalo pou iparxoun akomi tetoia e8ima!kalimera kai kala koulouma..a kai kalo mina!! :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ωραία έθιμα. Πάντως από τα παλιά τα χρόνια μια γυναίκα ήταν το μήλο της ερηδος.Εξου και το νινί σέρνει καράβι,(εδώ κολάι ο καπετάνιος της ιστορίας).Καλό μήνα και καλά κούλουμα ζουζου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Τελικά ακόμα δεν ξέρω τι θα κάνουμε αύριο θα τηλεφωνηθούμε .Καλό βράδυ,από χθες είμαι σ...α.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Anastasia♥Και'γω τρελαίνομαι για τα έθιμα μας και προπάντων την ιστορία μας και προσπαθώ όπου βρεθώ να μαθαίνω γιαυτήν.Και έχουμε πολύ πλούσια και είναι κρίμα να μην την γνωρίζουμε.Καλό Μήνα να'χουμε και καλή Σαρακοστή,κοπέλα μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. VaD ♥Τα νησιώτικα σου φέρνουν μνήμες καλοκαιρινές???Σου στέλνω στο μακρινό Σουδάν λίγο θάλασσα μιας και έχουν αύριο την τιμητική τους!!
    Καλό Μήνα και καλή Σαρακοστή!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Leviathan♥Επίσης Σοφοκλή να περάσεις τέλεια όπου και αν'πας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. ΦΟΥΛΗ♥Γιαυτό έχουν βάλει τη γυναίκα με τα τρία κακά του κόσμου
    Πύρ-Γυνή και Θάλασσα από φωτιά και θάλασσα μπορεί να τη γλιτώσεις από κακιά γυναίκα δεν την γλυτώνεις με τίποτα.Δεν θα χαθούμε!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Υπέροχη ανάρτηση!!
    Υπέροχο νησί!
    Χρόνια Πολλά!
    Καλή Σαρακοστή!!
    Τα νησιώτικα είναι άλλο πράγμα!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. zoyzoy....πολύ ωραία ενημερωτική ανάρτηση ...δεν τα ηξερα σε ευχαριστώ...
    τα τραγουδακια σου srecial....νάσαι καλά να τα χορεύεις .....η παρεα μου αποψε το φεγγαρι μόνο αχ και νασουνα κοντά μου να μου γιάτρευες τον πόνο.......τα λογια μιλάνε τα τραγούδια λένε πάντα την αλήθεια...
    να περάσετε καλά...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. πολυ ομορφα!!!!η συρος πανεμορφη..δεν ηξερα για τα εθιμα της!!!και του χρονου!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. PERIMENO VIDEO GIA TO POS TA PERASES SHMERA,KALHMERA STH SYRA

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. marianaonice♥Χαίρομαι που σου άρεσε η ανάρτηση και τα νησιώτικα.
    Ελπίζω να πέρασες καλά!!
    homemade ♥Είναι τόσο ερωτικά τα λόγια όσο και η μουσική του βιολιού παραπονιάρικη που σε συγκινεί,χωρίς να το θέλεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. ♥ παπαρουνα♥Επίσης να'σαι καλά καλή Σαρακοστή!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. ♥MOLEMOU ♥Θα σου το χρωστάω γιατί χθές άστα να πάνε:Δουλειά ως τις 5.30 μ.μ μετά που όρεξη για ξεφάντωμα!!Πάντως στο νησί το γλέντι σε κάθε χωριό ήταν στο τσακίρ κέφι!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Μας ξενάγησες υπέροχα καλή μου φίλη
    στα όμορφα σοκάκια της Άνω Σύρου
    και μάθαμε – απολαύσαμε
    τα Αποκριάτικα έθιμα
    του θαυμάσιου αυτού Νησιού..

    Να είσαι καλά και να έχεις έναν όμορφο
    Εαρινό και ανέφελο μήνα..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ ΚΑΛΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ.ΠΟΛΥ ΟΜΟΡΦΗ Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ.ΔΕΝ ΕΧΩ ΠΑΕΙ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΑΛΛΑ ΕΧΩ ΑΚΟΥΣΕΙ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΗ.ΤΑ ΓΛΕΝΤΙΑ ΕΚΕΙ ΣΙΓΟΥΡΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΑ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Τάκης Τσαντήλας♥Σ'ευχαριστώ για το εύοσμο και ευγενικό αποτύπωμά σου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. JK O SΚΡΟΥΤΖΑΚΟS ♥Να'ρθεις είμαι σίγουρη ότι θα τρελαθείς ταιριάζει με τον ευχάριστο παιδικό σου χαρακτήρα.Γλέντια να δεις!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. λυκειο ελληνιδων διαβαζω και δεν σου εχω πει οτι ειμαι μια αρσακειαδα χαχα
    ξερω ξερω μου φαινεται εντελως

    καλο μηνα!!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. ωραία τα έθιμά σας...
    ελπίζω να πέρασες όμορφα... και του χρόνου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. skouliki♥Μα όλο το ξεχνούσα ήθελα να σε ρωτήσω από ποιές "καλόγριες" αποφοίτησες?? χα!!χα!

    Εύη Καφούρου ♥Ευχαριστώ,να είσαι καλά επίσης!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. Εκπληκτικό θέμα, ειχα ακούσει για τα Ζαϊμπέκια αλλα δεν ειχα ιδέα.
    Πολυ μου αρέσουν τα έθιμα με τοπικό χρώμα, με ελληνικότητα και λεβεντιά και γλέντι.
    Ειδικά σε νησιά εχω μια μικρή πείρα απο τοπικά έθιμα και γλέντια αλλα δεν εχω ζησει ποτέ σε νησι εστω και λίγο σε εποχή εκτός καλοκαιριού.
    Λοιπόν λειτουργείς ως μπλόγκερ και για τον τουρισμό του νησιού σου να ξέρεις :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. Μου βάζεις ιδέες τώρα!!Μήπως να κάνω ενοικιαζόμενα πας και τα 'κονομήσω??

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  26. Αν μπορείς, γιατι όχι ;
    Πόσο θα με χρεώνεις ;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  27. Και όμως, έχει μια πολύ καλή φίλη μου πρέπει, να τα'χει και στο διαδίκτυο,θα χαιρόμουν πολύ αν μπορούσα να τη βοηθήσω,γιατί το αξίζει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  28. Διαφήμισε την και απ αυθείας στο μπλογκ σου, γιατι οχι ;

    ( για τους μπλογκοφίλους μια καλή τιμούλα ετσι ; χαχαχαχ )

    Καλό απόγεμα Ζουζού,
    πάω να παίξω λίγο Ζοο,
    τα εφτά τα θαυματάκια,
    με λιγα και καλά παιδάκια.

    Ζμπόϊιινγκ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  29. Αλίμονο για τους φίλους άλλη τιμή σίγουρα!!
    Τι είναι το Ζοο??

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  30. ( zoo.gr ιστοσελίδα με παιχνίδια κλπ
    Ειδα εκει κάποια με ψευδώνυμο zoyzoyyy )

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Αφού έκανες τον κόπο και το διάβασες πες μου και τη γνώμη σου με δικά σου λόγια...
Δε'ν'κακό!!

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...
back to top