Τα Γιούρα ..(2)

Μαρτυρίες κρατουμένων στα Γιούρα!

Ορέστης Παπαδάτος,Κάτεργο της Γιούρας 1947-1950.Προσωπικές αναμνήσεις:Αθήνα 1984,27:
Και αρχίζει το καράβι κάτεργο ρίχνοντας την πόρτα να βγάζει κατεργίτες στα άγρια παράλια.Να βγάζει ζευγάρια ζευγάρια με αλυσίδες.Ήρθανε τα πολυβόλα.'Ήρθανε οι πάσσαλοι.Πληθύνανε τα ρόπαλα. Ο σιδερένιος αγκαθωτός βούρβουλας.Τα μαστίγια από τα βούνευρα.Και άρχισαν να μας χτυπάνε καθώς βγαίναμε.Φορτωμένους με τη μεγάλη μας καρδιά. Και άκουγες φωνές και όλο φωνές και όλο ρόπαλα.



30:Τώρα που έφεξε στους ορίζοντες φαίνεται πιο καλά η αγριάδα της Γιούρας.
Και όλα φαντάζουν όγκοι.
Και όλα φαντάζουν πελώριοι όγκοι.Σαν φρικιαστικά παιδικά παραμύθια,που μας έλεγαν παλιά να μας φοβίσουν.
36:Και αρχίζει το μαρτύριο της έρευνας.Κόβονται σκοινιά.Λύνονται μπόγοι.
Σκίζονται τσουβάλια,
σάκοι,χαρτόκουτια.
Ψάχνουν στις τσέπες,στο σώμα,στα μηριά,παντού όπου υπάρχει κάποια πιθανότητα.Σε κάνουν να σιχαίνεσαι τον άνθρωπο για το στερνό του κατάντημα.'Όλα τα απλώνουν στην πλα
γιά στα μονοπάτια.Γίνεται μια ψεύτικη λαϊκή αγορά.Από όλων των ειδών τα ρούχα.Από όλων των ειδών τα χρώματα.Τα σηκώνει ο άνεμος που φυσάει δυνατά.Τα σπρώχνει εδώ .Τα σπρώχνει εκεί.Τα σπρώχνει προς τα κάτω.Προς τα πλάγια.Τα πάει δεξιά και αριστερά.Τα μεταφέρει σε όλους τους ορίζοντες.Γίνεται μια αναρχία.Και ανακατεύονται οι μπόγοι με το κυνηγητό Και πέφτουν ρόπαλα πάνω μας Και πέφτουν όλο πέφτουν απανωτά.Και μενουν τα ρούχα μόνα στην πλαγιά.Και έρχεται άνεμος,τα παίρνει,τα σκορπίζει.Έρχονται φύλακες και παίρνουν Και οι χωροφύλακες με ευκολία διαλένε.Το πλιάτσικο δίνει και παίρνει τις πλαγιές.Έρχεται ο άνεμος και τα ανεμίζει.Και γίνονται όλα ένα σώμα.Και γίνονται όλα μια λαϊκή αγορά.Και γίνονται όλα ένας μπόγος,που ποιος γνωρίζει τα δικά του, ποιος τα ξένα.Και ποιόν τον μέλει μέσα στα βασανιστήρια και στη φρικτή απάνθρωπη τρομοκρατία,ποια είναι η πετσέτα η δική του.Ποιο το μαντήλι, που στο μπόγο κουβαλάει.Όλα σε μας είναι ανακατεμένα,όλα τα δικά μας και του καθενός.

Γιώργος Πετρής,Γιούρα.Υπόμνημα κρατουμένων προς τον υπουργό Δικαιοσύνης της Κυβέρνησης Πλαστήρα:Αθήνα,Γνώση 1984,26:
Μια άλλη δουλειά που δούλεψα με κέφι ήταν οι καντίνες.Από νωρίς διαπιστώσαμε πως έρχονταν πολλλά λεφτά με το ταχυδρομείο στα Γιούρα από συγγενείς των κρατουμένων, που ποιός ξερει με τι προσπάθειες και στερήσεις τους τα έστελναν ταχτικά.Τα πράγματα που μπορούσαν να αγοράσουν μ'αυτά,ήταν λουκούμια και σοκολατάκια, κανένα χαρτοφάκελο και καμμιά χτένα, πράγματα άχρηστα που δεν πρόσθεταν τίποτα στο άθλιο συσσίτιο,που μαζί με τ'άλλα είχε ελάχιστο λάδι κι αλάτι!

Συνεννοηθήκαμε μια ομάδα, ήρθαμε σ'επαφή και μ'έναν έμπορο της Σύρας,που είχε τα μέσα,και πετύχαμε να μας φέρνει τρόφιμα χρήσιμα,που μπορούσαν να μας γλιτώσουν απ'τον αφανισμό,που οπωσδήποτε θα καταλήγαμε απ'τις στερήσεις και τη βαριά δουλειά.Φέρναμε λάδι,σύκα ξερά,αλάτι, κλωστές για να μπαλωνόμαστε και στάμνες για ν'αποθηκεύουμε λίγο νερό,που τύχαινε να μας φέρει καμιά υρδοφόρα απ'τα γύρω νησιά.

Γιατί τα Γιούρα είχαν ένα-δύό πηγάδια κοντά στη θάλασσα, μα το νερό τους ήταν γλυφό και δεν έκανε ούτε για να πλυθείς ούτε να πιεις. Ανάμεσα φέρναμε και κανένα ψωμί, μα συνήθως ήταν χαλασμένο απ'τον ήλιο και βρομούσε αφόρητα.Εκεί έμαθα πόσο άσχημο πράμα είναι ένα χαλασμένο ψωμί,δεν τρώγεται με κανένα τρόπο.Να το βλέπεις φρέσκο και καλοψημένο, και να είναι αδύνατο να το φας,όσο πεινασμένος κι αν είσαι. Φυσικά κι αυτό,χαλασμένο ή όχι,έμπαινε στο λογαριασμό.
Δημιουργήθηκε όμως κι ένας νέος μπελάς.

Έπρεπε να βρούμε τρόπο να προφυλάγουμε τα ψώνια που φέρναμε,γιατί μόλις τα ζύγιαζε ο προμηθευτής και μας τα παράδινε,χυμούσαν απάνω τους κάθε λογής τρωκτικά και τα ξάφριζαν μπροστά στα μάτια μας.Τα πληρώναμε ακριβά στον προμηθευτή,και με το ξάφρισμα η τιμή τους διπλασιαζόταν.Κατέβαινε μια ομάδα κρατούμενοι,αποφασισμένοι για τις ματσουκιές που θ'άρπαζαν,πλήρωνα τα είδη και τα πασάρανε μέσα απο τα συρματοπλέγματα σε άλλους που τα περίμεναν για να τα φέρουν στη σκηνή,όπου στεγαζόταν η καντίνα μας.

Εξασφαλίστηκαν έτσι μερικά τρόφιμα, κι ώς ένα σημείο σταμάτησε κι η αβιταμίνωση που μας έδερνε.Σιγά -σιγά βρέθηκε τρόπος ν'αποκτήσουν καντίνες και άλλοι όρμοι ,δηλαδή κι άλλες πτέρυγες της φυλακής,κι έτσι διασκεδάστηκαν κάπως η πείνα κι οι τρομοκρατικές ελλείψεις,που σημαδεψαν τη ζωή στα Γιούρα,τους πρώτους κυρίως μήνες της λειτουργίας τους.Βέβαια πολλοί έβγαζαν από κει λεφτά, μα κι εμείς δεν κινδυνεύαμε να πεθάνουμε απ'την πείνα.Εμειναν όμως ως το τέλος οι μεγάλες περίοδες πείνας και δίψας,όταν είχε μεγάλη φουρτούνα και τα μικρά ιστιοφόρα ήταν αδύνατο να πλησιάσουν τις απότομες ακτές,για να μας τροφοδοτήσουν.Θυμάμαι που μια φορά ο αποκλεισμός αυτός βάσταξε παραπάνω απο μια βδομάδα και το μόνο που μας έδιναν να φάμε ήταν μια κουταλιά ζουμί με λίγες φακές,φυσικά χωρίς αλάτι και λάδι.

Οι ηλικιωμένοι κι οι άρρωστοι έπεσαν στο στρώμα.
Ένα ελικόπτερο έφερνα τρόφιμα για τους φύλακες και τη φρουρά και τα έριχνε σ'ενα λόφο μακριά απ'τους όρμους.
Εκεί που η έλειψη γινόταν εντονότερα αισθητή ήταν τα τσιγάρα.Αυτό στάθηκε αιτία να ξεσηκωθεί μα έντονη προσπάθεια για να πειστούν οι πολιτικοί κρατούμενοι να κόψουν το κάπνισμα,και πραγματικ΄το έκοψαν όσοι μπόρεσαν.
Άνθρωποι έντιμοι και σοβαροί γύρευαν από παντού κανένα τσιγάρο και καμιά φορά στα κρυφά μάζευαν και κανένα αποτσίγαρο, που είχε πετάξει κανένας προνομιούχος συνήθως υπάλληλος της φυλακής.Αυτοί όμως ήταν η εξαίρεση.

Μια φορά σαστίσαμε με το ξύλο, τα χρειαστήκαμε για τα καλά.Το πρόβλημα το αντιμετωπίσαμε σοβαρά πρώτα-πρώτα στην περίπτωση ενός κρατούμενου που έμενε μαζί μας στην ίδια σκηνή.

Ήταν ένας νεαρός αντάρτης απ'τη Θεσσαλία που, πληγωμένος στο πόδι,πιάστηκε αιχμάλωτος.Πέρασε από έκτακτο στρατοδικείο,καταδικάστηκε σε βαριά ποινή και κατέληξε στα Γιούρα.Ξέραμε πως είχε πληγωθεί στο πόδι,είχε γι'αυτό δεμένο το πέλμα του και πήγαινε κουτσαίνοντας .'Ώσπου μια μέρα πήραμε είδηση πως στην αγγαρεία τον τάραζαν στο ξύλο,γιατί δεν μπορούσε να περπατήσει γρήγορα,πως άνοιξε η πληγή στο πόδι του,και μάλιστα πως κακοφόρμισε.Στα Γιούρα δεν υπήρχε καμιά δυνατότητα για συστηματική θεραπεία.Βρήκαμε με κόπο μερικές γάζες κι επιδέσμους,μα έπρεπε και να μην περπατά. 'Όταν ξεφασκιώσαμε το πόδι του κι είδαμε πάνω στο χτένι του μια μεγάλη λακκούβα γεμάτη ακαθαρσία,καταλάβαμε πως τα πράγματα δεν ήταν αστεία.Αλλάζαμε την πληγή του κάθε μέρα,μα αυτό δεν έφτανε,έπρεπε να βρούμε τρόπο να τον γλιτώσουμε απ'την αγγαρεία.Ο ίδιος ήταν φιλότιμος και του κακοφαινόταν να μας βλέπει όλους να τσακιζόμαστε στη δουλειά κι αυτός να μένει στη σκηνή.Πώς όμως να γλιτώσει?Να επικαλεστεί το τραύμα του θα χειρότευε την κατάσταση.

Και αγγαρεία θα τον πήγαιναν και το πληγωμένο πόδι του θα χτυπούσαν.
'Όταν,μετά το πρωινό ρόφημα,εισορμούσαν οι φύλακες με βρισιές,χτυπώντας δεξιά κι αριστερά με τα ζαχαροκάλαμα ,για να μας βγάλουν στην αγγαρεία,τον Προκόπη,αυτό ήταν τ'ονομά του,τον είχαμε τυλιγμένο μέσα στις κουβέρτες και τοποθετημένον κάτω απ'τα μαξιλάρια μας.Αφήναμε μόνο ένα άνοιγμα από το μέσα μέρος της σκηνής, για να μπορεί ν'ανασαίνει.Έτσι γλίτωσε τις μεγάλες τουλάχιστον αγγαρείες και βελτιώθηκε κάπως το τραύμα του.Κάθε πρωί τρώγαμε βιαστικά ό,τι είχαμε και βλέπαμε να μεταβάλουμε σε μαξιλάρια τον Προκόπη.Και αυτό κράτησε για καιρό.

Μια αξιόλογη ανάρτηση για την σημερινή μνήμη των πεσόντων του Πολυτεχνείου διάβασα εδώ
που πραγματικά έχει ενδιαφέρον απ'τον νέο μπλόγκερ Ανεμόμυλους κυνηγώ...